Ai cũng muốn đi tìm hạnh phúc cho đời
mình. Đó là hành trình đi tìm nhiều thứ. Thế nhưng, có bao giờ bạn và tôi thử
đi tìm chính mình?
Bạn
thân mến, cuộc đời này là một hành trình đi tìm. Có người đi tìm cho mình một
công việc thật nhiều tiền. Nhiều người đàn ông giàu có, thành đạt lại muốn tìm
cho mình một người vợ sắc đẹp “nghiêng nước nghiêng thành”. Nhiều bạn trẻ lo
tìm cho mình một trường dạy Anh văn thật nổi tiếng để hy vọng có một chỗ làm
cho nhiều công ty nước ngoài thu nhập rất cao. Gần tới ngày tựu trường, nhiều
sinh viên tất bật lo đi tìm cho mình một chỗ ở trọ như ý muốn v.v… Tựu trung lại,
ai cũng muốn đi tìm hạnh phúc cho đời mình. Đó là hành trình đi tìm nhiều thứ.
Thế nhưng, có bao giờ bạn và tôi thử đi tìm chính mình. Vậy, đi tìm chính mình
nghĩa là gì? Phải chăng sống là đi tìm chính mình cũng là hành trình đi tìm người
khác và đi tìm Thiên Chúa?
Đi
tìm người khác
Trước
tiên, đi tìm chính mình cần phải được cắm mốc trong mối tương quan với người
khác. Vì thế, một linh mục nhạc sĩ đã viết: “Tôi
chỉ thật sự là người nếu tôi sống với anh em tôi. Thế giới này không ai là một
hòn đảo. Loài hoa này không có loài hoa lạc loài.” (Bài hát Không Ai Là Một
Hòn Đảo – Linh mục Giuse Đào Trung Hiệu). Ngoài ra, một nhà tư tưởng trứ danh
nào đó đã trải nghiệm: “Sống không bạn chết
cô đơn.” Thật vậy, cuộc đời này sẽ chẳng còn ý nghĩa gì khi mỗi chúng ta
đánh mất mối tương quan tốt đẹp với người khác. Không được người khác quan tâm,
chúng ta sống trong cô đơn chán chường. Không có tình yêu thương nơi người
khác, cuộc đời này vô vị biết bao. Bởi thế, Thánh Phaolô đã viết những lời thật
thấm thía: “Anh em đừng mắc nợ nhau điều
gì ngoài món nợ của tình thương.” Quả thật, đây là món nợ bám víu thân phận
cuộc đời mỗi Kitô hữu chúng ta. Bởi vậy, có người bảo rằng: “Nợ tiền đem trả thì vơi. Nợ tình đem trả ai
ơi càng đầy.”
Mấy
ngày trước đây, cha tôi lên bệnh viện Đại học y dược Tp. Sài Gòn khám bệnh. Cha
đi từ ba giờ sáng. Đến chiều tối, mẹ tôi không thấy cha về. Cha đi không mang
theo điện thoại. Vì phải đợi kết quả vào sáng hôm sau nên cha ở lại Sài Gòn một
đêm. Mẹ tôi thấp thỏm lo âu trong nước mắt. Mọi người ai cũng tìm mọi cách để
tìm cha tôi. Cuối cùng, cha tôi bình an. Mọi người ai cũng thấy ấm áp vui mừng
trong lòng. Vậy đó, cuộc sống luôn dệt nên bởi nhiều mối tương quan với tha
nhân. Tương quan giữa chồng với vợ. Tương quan giữa cha mẹ và con cái. Tương
quan bạn bè anh em v.v… Khi đánh mất những mối tương quan ấy, con người ta sẽ cảm
thấy hụt hẫng. Đánh mất tương quan với tha nhân làm ta đau khổ. Đánh mất chính
mình cũng là đánh mất cả một cuộc đời. Vì vậy, chúng ta cần phải đi tìm chính
mình như thế nào?
Đi
tìm chính mình
Triết
gia Socrate có câu nói trứ danh: “Hãy tự
biết mình.” Quả thật, con người hôm nay hiểu biết rất nhiều thứ. Tuy nhiên,
người ta thường không hiểu biết về chính mình. Nhiều người sống nhưng không tìm
ra ý nghĩa cho cuộc sống. Nhiều người không biết mình đang muốn cái gì, sống để
làm gì? Vì thế, đi tìm chính mình nghĩa là trở về với sự thật sâu thẳm lòng
mình. Dám nghĩ và dám sống thật với con người của mình. Đó là hành trình đi tìm
chính mình. Danh ngôn có câu: “Biết người
biết ta. Trăm trận trăm thắng.” Thế nên, biết rõ chính mình là một sự thành
công lớn trong đời ta.
Thế
nhưng, dòng chảy cuộc sống hôm nay luôn cuốn hút ta dính bén bởi nhiều thứ. Nào
là những dính bén tình cảm. Nào là những dính bén quyền lực và tiền tài. Dính
bén những thú vui thế thái nhân tình. Càng dính bén nhiều vào những thứ như thế,
chúng ta càng dễ đánh mất chính mình.
Bởi vậy, một tác giả đã cảm nghiệm như
sau: “Dòng đời ngược xuôi, Chúa ơi con biết
về đâu. Về đâu con đi tìm Ngài. Đi giữa cuộc đời con bơ vơ. Năm tháng cuộc đời
con ngu ngơ.” Vậy, sống chỉ để tìm chính mình thôi vẫn chưa đủ. Con người cần
đi tìm Thiên Chúa.
Đi
tìm Thiên Chúa
Thiên
Chúa là cội nguồn của vũ trụ. Ngài là ý nghĩa tối hậu cho vận mệnh con người.
Thế nhưng, mỗi Kitô hữu chúng ta thường dễ để lạc mất sự hiện diện của Chúa
trong đời. Ma quỷ, xác thịt và thế gian lôi kéo chúng ta ra khỏi mối tương quan
với Thiên Chúa. Chúng ta lo tìm nhiều thứ không phải là Thiên Chúa. Cuối cùng,
tâm hồn chúng ta cảm thấy trống rỗng.
Dù
vậy, Chúa vẫn đi tìm chúng ta. Chúa yêu chúng ta ngay khi chúng ta còn là tội
nhân. Chúa vẫn chờ đợi chúng ta như người cha già đợi chờ đứa con út đi hoang
trở về như một tác giả nào đó đã viết: “Ngài
có đó khi con tưởng mình đang cô đơn. Ngài bên con khi mà con không biết gì.”
Cuối
cùng, có lẽ bạn và tôi đã biết mình sống trên đời để đi tìm cái gì cho đời
mình. Vậy, chúng ta cần phải làm gì để dấn thân cho lý tưởng tìm Chúa làm lẽ sống
cho đời mình?
Đời sống thật ngắn ngủi
và mong manh
Khởi
đi từ chuyện đời thường
Bạn
tôi báo tin ba của anh vừa mất. Bác ấy ra đi với tuổi đời sáu mươi ba. Thật bất
ngờ và xót xa. Bác ấy ra đi để lại bao ngậm ngùi thương tiếc trong lòng những
người thân yêu. Vì gia đình nghèo nên bạn tôi phải đi làm Sài Gòn kiếm tiền. Kiếm
tiền để lo cho bản thân. Kiếm tiền để mua thuốc gửi về cho bác trai uống hết bệnh.
Thế nhưng, bác ấy đã vĩnh viễn ra đi. Chỉ còn lại bao kỷ niệm nghẹn ngào trong
nước mắt. Bạn tôi tâm sự: “Mình thật xót
xa bởi vì thuốc gửi về ba mình không uống nhưng để dành cất trong tủ. Có lẽ ba
mình biết gia đình khó khăn nên để dành sợ tốn kém không dám uống, không dám đi
bệnh viện.”
Câu
chuyện đời thường trên đây thật xúc động và cảm kích lòng người. Xúc động vì
thương cho hoàn cảnh gia đình người bạn năm xưa. Cảm kích vì những nghĩa cử yêu
thương hiếu thảo của người con trai đối với ba ruột của mình. Bên cạnh đó, phải
chăng sự ra đi của người bác trong câu chuyện trên đây cũng gợi lên trong chúng
ta những cảm nhận về đời sống con người? Đời người thật ngắn ngủi. Và đời sống
con người thật mong manh. Vậy, phải sống như thế nào cho cuộc đời ý nghĩa?
Đời
người thật ngắn ngủi
Trước
hết, cố nhạc sĩ Trịnh Công Sơn đã từng viết như sau: “Bao nhiêu năm làm kiếp con người. Chợt một chiều tóc trắng như vôi. Lá
úa trên cao rụng đầy. Cho trăm năm vào chết một ngày.” (Cát Bụi – Trịnh
Công Sơn). Quả thật, đời người thật ngắn ngủi. Có những em bé mới sinh ra đã vội
nhắm mắt lìa đời. Có những người tuổi đời còn rất trẻ nhưng vĩnh viễn ra đi bởi
những căn bệnh nguy hiểm hay những vụ tai nạn bất ngờ xảy đến v.v… Vì thế, ngẫm
nghĩ mới cảm thấu: “Thời gian thấm thoát
tựa thoi đưa”. Thời gian cứ vùn vụt trôi nhanh khi ta chưa kịp làm gì cả. Bởi
vậy, bạn tôi tâm sự rằng: “Năm nay mình
đã hơn ba mươi tuổi đời. Đã sống hơn nửa đời người rồi đó. Vậy mà tới giờ đời
mình sao vẫn cứ long đong. Sự nghiệp thì chưa có. Vợ con thì cũng chưa.”
Bạn
thân mến, thời gian không chờ đợi ai bao giờ. Vì thế, chúng ta chưa thành công
thì mình đã quá nửa đời người. Vòng xoáy nghiệt ngã của cuộc sống đô thị hiện đại
luôn cuốn ta đi mãnh liệt. Con người ta cứ mải mê lo cho sự nghiệp, lo làm việc,
học hành và hưởng thụ v.v… Thế nhưng, đến một lúc nào đó người ta chợt giật
mình nhận ra rằng: ta biết ta đã già. Muộn màng và ngắn ngủi. Và rồi, cuối cùng
mọi sự cũng thế thôi. Tiền bạc kiếm được bao nhiêu cho đủ. Công danh sự nghiệp
lắm khi phải mất cả một cuộc đời mà không sở hữu cho đời mình. Rồi mọi sự sẽ
qua đi. Thật ngắn ngủi và mong manh.
Phải
sống như thế nào để cuộc đời ý nghĩa?
Bên
cạnh đó, nhiều người cho rằng cuộc đời này chẳng có cái gì là tuyệt đối cả. Tất
cả đều qua đi và mong manh: “Sống trên đời
này, người giàu sang cũng như người nghèo khó. Trời đã ban cho ta cám ơn trời
dù sống thương đau. Mai kia chết rồi, trở về cát bụi giàu khó như nhau. Nào ai
biết trước số phận ngày sau ông trời sẽ trao.” (Trở Về Cát Bụi – Lê Dinh).
Thật vậy, có nhiều tiền rồi lại mất tiền mấy hồi. Có nổi tiếng đến mấy rồi cũng
lui vào dĩ vãng thôi. Ai cũng có một thời. Bởi thế, Thánh Vịnh có câu như sau: “Đời người như cây cỏ, người sinh trưởng khác
nào bông hoa nơi đồng. Gió thổi trên bông hoa, kìa nó chẳng còn, chỗ nó không
còn nhìn biết nó nữa.” (Tv 103,15-16) Hay một nhạc sĩ nào đó đã từng thốt
lên: “Chúa ơi đời sống này có là chi.
Trăm năm có là gì. Tất cả đều qua đi.” Vậy, bạn và tôi cần phải làm gì để
cuộc sống trở nên ý nghĩa?
Vì
thế, một tác giả nào đó đã viết như sau: “Thì
giờ hay đời sống là món quà quý Đức Chúa Trời ban cho mỗi người chúng ta. Đời sống
quý vì nó đến từ chính Chúa là Đấng Tạo Hóa.” Đời sống thật mong manh và ngắn
ngủi. Con người sống đó rồi chết đó cũng mấy hồi. Bởi vậy, con người quy về
Thiên Chúa là cội nguồn của sự sống và hạnh phúc. Tiền bạc quan trọng nhưng
không là tất cả. Quyền lực, thú vui rồi cũng chỉ là cát bụi mà thôi. Vì thế, một
nhạc sĩ đã từng cảm nhận: “Làm con người
trong cuộc đời được bấy nhiêu năm. Ai vốn giàu sang, ai vốn kiếp bần hàn, ai
giãi dầu một nắng hai sương, mai lìa đời nhắm mắt xuôi tay. Đua đòi nhiều chỉ
khổ thêm thôi”.
Cuối cùng, chúng ta trở về với câu hỏi
cốt lõi: Thế nào là sống một cuộc đời có ý nghĩa? Một cuộc sống có nghĩa là khi
biết mình sống để làm gì và sống cho ai. Cuộc sống ấy đôi khi thật bình dị và
thầm lặng. Như thế vẫn chưa đủ. Mỗi Kitô hữu chúng ta cần biết cội nguồn và
cùng đích cuộc sống của chúng ta. Điều này được cắm mốc bởi niềm tin của chúng
ta vào Thiên Chúa. Thiên Chúa là chủ và là cùng đích cuộc sống của chúng ta. Niềm
tin ấy dẫn chúng ta đến thái độ tôn thờ, cảm tạ và yêu mến Ngài nhiều hơn. Niềm
tin ấy dẫn chúng ta đến hạnh phúc thật sự nơi “cái dốc bên kia của cuộc đời”.
Tâm Thương