Lời tâm sự của Đức Thánh Cha
với các linh mục Rôma
với các linh mục Rôma
Tại Vatican, đây là tuần lễ của mọi bất
ngờ. Đức Giáo Hoàng Biển Đức XVI từ chức, với lý do là bị hạn chế bởi suy giảm
năng lực “của trí óc lẫn thể xác”, nhưng sáng thứ năm 14-2, trước mặt các linh
mục của giáo phận Rôma, Ngài đã phát biểu một bài ngẫu hứng và quan trọng dài
50 phút về quan điểm của Ngài về tương lai của Giáo Hội. Theo Ngài, tương lai
này là hoàn toàn liên kết với việc áp dụng “Công đồng Vatican II đích thực”, chứ
không phải “Công đồng ảo”, vốn bị Ngài cáo buộc là đã bị bóp méo “bởi các phương
tiện truyền thông” trong ý nghĩa của một phân tích “chính trị”, chứ không phải
theo nghĩa của “đức tin”.
Đây là một tương lai được Ngài ủy thác từ
nay cho các vị sẽ cầm ngọn đuốc. Trong số này, có các linh mục rất xúc động khi
thấy Ngài ẩn dật như thế. Tuy nhiên, tương lai này mà Đức Giáo Hoàng Biển Đức
XVI sẽ quan tâm cách khác: “quy ẩn” trong một con người cầu nguyện, theo cách
thức một đan sĩ: “Mặc dù tôi sẽ quy ẩn vào những đời sống cầu nguyện, tôi sẽ
luôn luôn được gần gũi với anh em, dù cho tôi có ẩn dật với thế giới bên
ngoài”.
Nói về chủ đề ưa thích của Ngài là việc
áp dụng Công Đồng Vatican II, vốn sẽ là dấu chứng của triều đại giáo hoàng của
Ngài, Đức Thánh Cha nhắc lại các hoàn cảnh lạc quan của sự kiện này của Giáo hội
(1962-1965), trong đó Ngài tham gia như là một nhà thần học trẻ: “Chúng tôi đã
đến Công đồng với niềm vui và sự nhiệt tình. Có một kỳ vọng không thể tin được,
đó là người ta hy vọng rằng mọi thứ sẽ được đổi mới (…). Vào thời kỳ ấy, Giáo Hội
vẫn còn là khá mạnh, có đông người tham dự thánh lễ, ơn gọi linh mục và tu sĩ
đã giảm xuống một chút nhưng vẫn còn đủ. Tuy nhiên, chúng tôi cảm thấy rằng
Giáo hội không tiến hơn và đã giảm bớt, Giáo Hội dường như thuộc về quá khứ”.
Kế đó, Đức Giáo Hoàng trở lại rất chính
xác về một số chủ đề vào thời điểm đó. Nhất là về ảnh hưởng của các quan sát
viên bên ngoài được mời tham dự Công đồng này, vốn quy tụ về Rôma tất cả các
Giám mục Công giáo của thế giới. Và chủ đề người Do Thái: “Ngay từ đầu, các người
bạn Do Thái của chúng ta đã có mặt. Họ đã nói, đặc biệt là với người Đức chúng
tôi, nhưng còn với nhiều người khác nữa, rằng Giáo Hội phải nói điều gì đó về Cựu
Ước, về dân Do Thái, sau các biến cố đau buồn của chủ nghĩa phát xít. Họ cũng
nói rằng rõ ràng là Giáo Hội là không chịu trách nhiệm về nạn diệt chủng người
Do thái, nhưng phần lớn người Kitô hữu đã phạm các tội ác ấy. Do đó, chúng ta
phải đào sâu và đổi mới lương tâm Kitô giáo, ngay cả nếu chúng ta biết rằng các
tín hữu đích thực đã luôn luôn chống lại chủ nghĩa phát xít”.
Đức Giáo
Hoàng tự tin
Tuy nhiên, cốt yếu bài trình bày của
Ngài nhắm nêu ra các thiệt hại của một giải thích ý thức hệ về Công đồng Giáo Hội.
Ngài than phiền: “Công đồng của các phương tiện truyền thông gần như một Công đồng
tự tại. Và thế giới đã nhìn Công đồng qua Công đồng của các phương tiện truyền
thông. Vì vậy, Công đồng ngay lập tức có thể được áp dụng, đến với mọi người,
là một Công đồng của các phương tiện truyền thông, chứ không phải là Công đồng
của các Nghị phụ”. Ngài nói thêm: “Đương nhiên, Công đồng của các nhà báo không
được giải thích bởi đức tin, nhưng bởi các loại phương tiện truyền thông ngày
nay (…) theo một khoa chú giải chính trị: đối với các phương tiện truyền thông,
Công đồng là một cuộc đấu tranh quyền lực giữa các trào lưu khác nhau trong
Giáo Hội”.
Lấy nhiều ví dụ khác nhau, trong đó có
ví dụ của phụng vụ, Đức Giáo Hoàng nhận xét: “Trong viễn tượng truyền thông, phụng
vụ như là một hành vi đức tin không gây hấp dẫn, không được quan tâm. (…) Phụng
tự không còn là phụng tự, nhưng như một hành động chung, với sự tham gia của
các tín hữu được quan niệm như một hoạt động”.
Chống lại cách tiếp cận này có phần trần
tục với Công đồng Vatican II, Đức Giáo Hoàng Biển Đức XVI đã từ chối các hậu quả
của nó. Viễn tượng của cải cách phụng vụ này không những được áp dụng một cách
“mạnh mẽ”, xa “chìa khóa giải thích là đức tin”. Nhưng chính việc hiểu Giáo Hội
là gì đã bị cắt xén: “Công đồng của các phương tiện truyền thông đã đến với mọi
người. Tuy nhiên, cách tiếp cận chủ yếu và hiệu quả này đã tạo ra biết bao tai
ương, các vấn đề và khổ đau: nhiều chủng viện và tu viện phải đóng cửa, phụng vụ
bị tầm thường hóa…” Chính vì thế, “Công đồng đích thực phải rất khó khăn để được
cụ thể hóa và được thực thi. Bởi vì Công đồng ảo là mạnh hơn so với Công đồng
đích thực”.
Tuy nhiên, Đức Thánh Cha kết luận: “Sức
mạnh thực sự của Công đồng vẫn còn đó. Và dần dà, sức mạnh này được thực thi và
trở thành sức mạnh thực sự, bởi vì nó là một sự cải cách thật sự và sự đổi mới
đích thực của Giáo Hội. Đối với tôi, 50 năm sau Công đồng, chúng ta thấy Công đồng
ảo biến mất, và Công đồng đích thực xuất hiện với tất cả sức mạnh tinh thần của
nó”.
Khi rời khán phòng và trước mặt các linh
mục, Đức Giáo Hoàng đã nói như trên và tỏ ra tự tin. Một lần nữa Ngài đoan chắc
rằng Ngài sẽ tiếp tục làm việc theo chiều hướng đó, nhưng từ nay với vũ khí duy
nhất là lời cầu nguyện: “Trách nhiệm của chúng ta, đặc biệt là trong Năm Đức
Tin này (được Ngài khởi xướng từ tháng 10-2012 để khuyến khích người Công giáo
tái khám phá ý nghĩa đức tin của họ) là làm việc để cho Công đồng đích thực được
thực hiện với sức mạnh của Chúa Thánh Thần, và Công đồng sẽ canh tân Giáo Hội
thực sự. Chúng ta hy vọng rằng Chúa sẽ giúp chúng ta. Còn tôi, rút lui để cầu
nguyện, tôi sẽ luôn gần gũi với anh em, và chúng ta sẽ cùng nhau đi hướng về
Chúa, trong sự tin chắc rằng Chúa sẽ chiến thắng”.
Sắp mừng sinh nhật lần thứ 86, Đức Giáo
Hoàng Biển Đức XVI xuất hiện với sự sở hữu đầy đủ các năng lực trí tuệ của
mình. Ngài đã trích dẫn thuộc lòng nhiều câu Latinh dài. Ngài vui vẻ khi kể lại
các giai thoại. Nhưng thân xác yếu đuối của Ngài vẫn như là bất động, như là cố
định trên chiếc ghế trắng lớn của Ngài. (Le Figaro 14-2-2013)
Nguyễn Trọng Đa 2/15/2013
Nguồn: Vietcatholic.net
Nguồn: Vietcatholic.net