GƯƠNG YÊU NGƯỜI
Cứ mỗi lần nghĩ tới dụ ngôn Chúa nói về gương yêu người, tôi lại buồn.
Có một cái gì như mỉa mai làm tôi hổ thẹn. Có một cái gì cay đắng làm tôi bứt rứt.
Tôi tưởng rằng khi đưa ra gương bác ái, Chúa sẽ bảo: Hãy bắt chước thầy cả này, người giáo hữu kia. Nhưng Chúa lại bảo: Hãy bắt chước gương người ngoại đạo!
Không những thế, Chúa còn đem ra đối chiếu ba thái độ: Một của thầy cả, một của người quý chức trong đạo và một người ngoại giáo. So sánh lại càng thấy rõ hai vị cao cấp trong tôn giáo kia thua kém xa người ngoại đạo!
Đây dụ ngôn Chúa kể cho một luật sĩ: “Người kia đi từ Giêrusalem đến Giêricô dọc đường bị sa vào ổ cướp. Chúng lột hết quần áo và đánh nhừ tử, rồi bỏ mặc người nữa chết nữa sống mà đi. Tình cờ một thầy cả nọ cũng xuống theo con đường ấy, thấy người kia, ông liền tránh một bên và đi qua. Cũng một thầy Lêvi đến nơi, thấy thế cũng tránh một bên và đi qua. Song một người Samari đi đường đến gần thấy vậy, liền động lòng thương người ấy. Ông liền lấy dầu và rượu xoa rịt vết thương, lại đặt lên ngựa mình đem về nhà quán mà chăm sóc. Hôm sau, ông trao cho chủ quán hai tiền mà dặn rằng: “Xin săn sóc người này, có tốn kém thêm thì lúc về tôi sẽ trả thêm.’’ Trong ba người đó ông nghĩ ai là kẻ thân cận với kẻ bị cướp? Luật sĩ thưa: Chính kẻ đã thương giúp nạn nhân. Chúa Giêsu phán: “Ông hãy bắt chước như thế.’’ (Lc 10, 29 - 3).
Càng suy càng thấy đau xót.
Vị thầy cả chuyên giảng luật Chúa. Nhưng luật căn bản của Chúa là luật bác ái thì Ngài lại không giữ.
Thầy Lêvi thuộc hạng người thế giá, lại chuyên lo việc đạo, nhưng điều răn chính của đạo là yêu thương thì họ lại không thực hành.
Còn người Samari mà người Do Thái kể là kẻ ngoại, không nên đi lại tiếp xúc, thì lại thực sự yêu người.
Ông thực sự yêu người, bởi vì ông đã thực sự cho đi. Yêu thương là cho đi. Ông đã cho đi thời giờ, tiền của, công lao khó nhọc của ông, bàn tay săn sóc của ông, những lời an ủi của ông, những lo lắng của ông đối với nạn nhân chứng tỏ ông đã cho đi rộng rãi tấm lòng yêu thương chân thành của ông. Ông đã cho đi nhiều, nên ông đã yêu thương nhiều.
Còn hai vị kia có cho gì đâu để đáng gọi là yêu thương!
Tất nhiên dụ ngôn nhắc lại đạo cũ. Các người trong chuyện đều đã qua rồi.
Nhưng tôi tự hỏi: Nếu hôm nay Chúa đến đất nước này, hay đến miền này để giảng lại dụ ngôn bác ái, Chúa sẽ đem ai ra làm gương? Biết đâu Chúa sẽ nói y nguyên dụ ngôn trên với những danh từ mới.
Nghĩ tới đây tôi buồn kinh khủng.
Tôi buồn vì thấy nhiều khi chúng tôi giống hệt mấy người lãnh đạo tôn giáo xưa. Họ đi đâu cũng đeo luật Chúa trước ngực, nhưng trong lòng thì độc ác. Cũng thế, đi đâu chúng tôi cũng mang theo danh hiệu của đoàn thể bác ái này, tổ chức đạo đức kia, mở miệng ra là khuyên yêu thương bác ái, nhưng, lòng chúng tôi chứa đầy ganh ghét, hành động vẫn ác nghiệt, lời nói xấu như mũi tên độc bắn lén trong đêm. Đôi khi chúng tôi có làm được ít việc bác ái, nhưng bao lần làm để trình diễn hơn là thực sự bác ái.
Tôi buồn vì thấy nhiều khi chúng tôi hành động giống hệt những người Do Thái xưa. Họ không dám vào phủ đường của Philatô, nại lý do nhà Philatô là nhà ngoại đạo, kẻ có đạo vào đó sẽ mắc dơ. (Gn 18, 28) Nhưng chính lúc đó, họ không ngại cáo gian và xin lên án giết một người cực Thánh là Chúa Giêsu. Cũng thế, nhiều khi chúng tôi cặn kẽ với một vài hình thức đạo đức bề ngoài, nhưng lại coi thường các tội tày trời lỗi đức yêu thương, như cứng cỏi với nhà nghèo nàn, khinh dễ kẻ yếu đuối, tàn nhẫn với người đau khổ, nói xấu bỏ vạ v.v...
Tôi lo sợ chúng tôi cũng bị Chúa trách mắng như ký lục và biệt phái xưa:
“Khốn cho các ngươi, ký lục và biệt phái giả hình, các ngươi ngốn cả nhà cửa các bà góa mà còn làm bộ cầu nguyện lâu dài...
“Khốn cho các ngươi, ký lục và biệt phái giả hình các ngươi đi nộp thuế thập phân về bạc hà, rau ngò, rau húng, nhưng lại bỏ rơi nhiều điều quan trọng hơn hết của lề luật là lòng chính trực, lòng nhân nghĩa, lòng thành tín. Các ngươi gạn lọc con muỗi nhưng lại nuốt trôi con lạc đà!
“Khốn cho các ngươi, ký lục và biệt phái giả hình, các ngươi rửa sạch chén đĩa, nhưng trong lòng thì đầy tham ô vô độ.’’ (Mt 18, 33 - 35).
Tôi có vào số những người đó không?
Tôi biết rằng: Đạo tôi là yêu thương và yêu thương là biết cho đi.
Tôi cũng biết rằng: Lịch sử đạo tôi không thiếu những gương yêu thương.
Nhưng nơi khác có, mà có thể đây là không có. Trước có, mà có thể hôm nay không có.
Nếu thực sự hôm nay và ở đây không có, thì không gì đau xót bằng.
Là thành phần của đoàn thể, của ho đạo, của địa phận, của Giáo Hội, tôi có trách nhiệm về sự thiếu sót đó.
Tôi đừng xét đoán ai. Tôi đừng trách ai. Tôi hãy tự xét mình và trách mình trước.
Lạy Chúa Giêsu nhân từ, con xin Chúa thương cho con nhìn rõ bổn phận yêu thương. Xin Chúa tha thứ mọi lỗi lầm của con. Xin Chúa ban cho cộng đồng của con được nhiều gương bác ái, để gương lành của họ nâng đỡ dìu dắt sự yếu đuối của con. Chúa là tình yêu, xin làm cho trái tim con trở nên giống trái tim Chúa.
ĐGM Bùi Tuần