Đời
sống đạo đức phải được thể hiện
theo nhiều lối khác nhau.
theo nhiều lối khác nhau.
Tất cả mọi thứ đá quý khi được nhúng vào mật
đều trở nên rực rỡ hơn, tùy theo mầu sắc của mỗi thứ; mỗi người cũng đáng yêu
hơn trong ơn gọi của mình khi họ kết hợp ơn gọi với lòng đạo đức.
Thánh Phanxicô đờ Xan (Dẫn vào đời sống
đạo đức)
Khi tạo thành vạn vật, Thiên Chúa, Đấng
đã truyền cho cây nào sinh quả nấy theo từng loại. Cũng vậy, Người truyền cho
các Kitô hữu là những cây sống động trong Hội Thánh của Người phải sinh hoa
trái đạo đức tùy theo phẩm chất, tùy theo hoàn cảnh sống và ơn gọi của mỗi người.
Cha muốn nói rằng đời sống đạo đức phải
được thể hiện theo nhiều lối khác nhau: người sang khác kẻ hèn, đầy tớ khác ông
chủ, bà góa khác thiếu nữ chưa kết bạn hay đã lập gia đình. Phân biệt như thế vẫn
chưa đủ mà cách riêng còn phải thích nghi việc thực hành đời sống đạo
đức tùy theo sức lực, công việc và bổn phận của mỗi người.
Con thân mến, cha xin con hãy nói cho
cha biết: các Giám mục mà muốn sống ẩn dật như các ẩn sĩ Sáctơrơ thì có thích hợp
hay chăng? Những người đã lập gia đình mà lại dửng dưng đối với của cải hơn các
tu sĩ Capútsinô, người lao động mà ở nhà thờ suốt ngày như tu sĩ, còn tu sĩ lúc
nào cũng lao mình vào các công việc và các hoạt động như các Giám mục, để đáp ứng
như cầu của tha nhân, như vậy hỏi có thích hợp không? Và một đời sống đạo đức
như thế chẳng hóa ra lố bịch, hỗn độn và không thể chịu nổi hay sao? Thế mà điều
nghịch lý đó lại thường xảy ra.
Không, con thân mến, lòng
đạo đức mà đích thật thì không làm hư hại gì cả; nó kiện toàn mọi sự.
Nhưng khi lòng đạo đức nghịch với ơn gọi chính đáng của mỗi người, thì chắc chắn
nó là giả dối. Aríttốt nói: “Ong hút mật từ hoa mà không làm cho hoa héo tàn”;
nó vẫn giữ nguyên vẹn vẻ tươi tắn như khi nó mới đậu vào. Lòng đạo đức đích thật
còn làm được hơn thế nữa, vì chẳng những nó không làm hỏng bất cứ ơn gọi hay
công việc nào, trái lại còn tô điểm và làm cho thêm xinh đẹp. Tất cả mọi thứ đá
quý khi được nhúng vào mật đều trở nên rực rỡ hơn, tùy theo mầu sắc của mỗi thứ;
mỗi người cũng đáng yêu hơn trong ơn gọi của mình khi họ kết hợp ơn gọi
với lòng đạo đức. Nhờ vậy, công việc săn sóc gia đình trở
nên nhẹ nhàng, tình yêu giữa vợ chồng chân thành hơn, việc vâng phục quyền bính
thêm dễ dàng và mọi thứ công việc hóa ra ngọt ngào và ổn thỏa hơn.
Thật là sai lầm và không thể chấp nhận
được khi muốn loại trừ lòng đạo đức ra khỏi đời sống quân ngũ, khỏi các tiệm
buôn, khỏi triều đình vua chúa, khỏi nhà cửa của những người đã kết bạn. Con
thân mến, đúng vậy. Đời sống thuần túy chiêm niệm, đời sống đan sĩ và đời sống
tu hành không thể thực hiện được nơi những người trên đây. Nhưng ngoài ba loại
ơn gọi đó, còn có nhiều loại ơn gọi khác thích hợp để làm cho những người sống
các bậc đời ở giữa thế gian nên hoàn thiện. Bất cứ ở đâu, chúng ta cũng có thể
và phải khao khát đời sống trọn lành.